ONZE REPORTER REIST DOOR NIGER EN SPREEKT EXCLUSIEF MET GENERAAL ABDOU TARKA, DE MAN VAN DE DIALOOG

VRT NWS brengt deze week verslag uit vanuit Niger, een van de allerarmste landen van de Sahel, op de grens tussen de Saharawoestijn en het Afrikaanse regenwoud. Het land is een kruispunt op het vlak van klimaat, migratie en etnisch geweld. Vandaag brengt VRT NWS-journalist Katrien Vanderschoot het verhaal van generaal Abdou Tarka, een bekende generaal die de bevolking probeert te beschermen tegen het geweld van jihadisten. 

Generaal Tarka is een naam als een klok in Niger. Hij heeft de rang van minister en leidt de zogenoemde HACP, de “Haute Autorité pour la Consolidation à la Paix”, een orgaan dat probeert om de bevolkingsgroepen veiligheid te bieden tegen het geweld van de jihadisten én naar hen te luisteren. 

“Niger heeft niets te maken met de opstanden, maar is wel in het oog van de storm terechtgekomen”, zegt de generaal. Het begon allemaal in 2012, na de val van Moe'ammar al-Khaddafi in Libië. Bij die revolutie is een enorm arsenaal aan wapens in handen terechtgekomen van de jihadisten, die uit Libië en Syrië kwamen en zich in het noorden van Mali en het zuiden van Algerije gingen vestigen. “Sindsdien is de olievlek groter geworden en willen de terroristen een grote band maken over heel West-Afrika heen tot in Somalië.” 

Politiek jihadisme

“Voor die toestand volstaat het niet dat we met militaire middelen ingrijpen”, zegt generaal Tarka. “We moeten ook een politieke oplossing vinden. Want de jongeren die nu in Niger worden geronseld, gaan niet bij de jihadisten uit geloofsovertuiging. Ze doen dat vanuit een gevoel van onrechtvaardigheid en discriminatie, of met economische motieven. Eigenlijk is de islam maar een façade en gaat het bij die terroristen om gewone bandieten.”

Overleg met gemeenschappen en buren

Niger wil praten met de gemeenschappen, die in moeilijke omstandigheden moeten leven en zich vaak over de grenzen van het grondgebied bevinden. “De nomaden vragen ons om maatregelen omdat ze lijden onder de droogte en de onvruchtbare bodem. Wij moeten hen economisch bijstaan in samenwerking met onze partners, waaronder België. We willen bijvoorbeeld overschakelen van de nomadische manier van veeteelt naar een systeem van veeboerderijen.”

Het land wordt omringd door landen met een militaire leider, of waar een staatsgreep is gepleegd. Generaal Tarka en president Bazoum vinden het belangrijk om met hen te blijven overleggen. “Het zijn onze buren, ook al hebben ze vaak geen democratie, zoals wij. We moeten uiteindelijk de problemen samen oplossen."

Fransen en Belgen welkom

De voorbije maanden is de militaire samenwerking opgedreven met landen als Frankrijk, Duitsland en België. De Franse troepenmacht in Mali heeft zich in Niger teruggetrokken. Op het internet worden wel eens anti-Franse uitlatingen gepost. Tarka zegt dat dat het werk is van Russische trollen en dat de regering en de bevolking blij zijn met de komst van de Westerse troepen. "We hebben een gemeenschappelijke vijand. Er zijn aanslagen geweest in Parijs, Brussel en Madrid. Daarom zijn we blij dat we de krachten kunnen bundelen."

Belgische hulp

De Belgische defensie werkt hier aan de bouw van militaire kampen en aan de training van soldaten en politieagenten. Zelf gaan ze niet als militairen het terrein op. De generaal stelt die samenwerking erg op prijs, naast de tweede en derde pijler, de ontwikkelingssamenwerking en de diplomatie.

“Uiteindelijk weten we al een tijdje dat een eenzijdige aanpak niet helpt en dat je vooral ook de grondoorzaken moet aanpakken. En die zijn economisch. Zoals Karl Marx het zei: de infrastructuur bepaalt de bovenbouw. Niger is wel een arm land, maar het heeft veel bodemrijkdommen. Daarom roep ik de Belgische bedrijven op om hier te investeren. Nu komen alleen de Chinezen af op het uranium en de olie, omdat ze veel risico’s nemen en ze doen dat niet voor onze mooie ogen, maar voor het geld.” De Fransen hebben wel geïnvesteerd in het uranium, maar die markt is instabiel en op dit ogenblik kijken ze de kat uit de boom. Daarom, zegt Tarka nog, moeten de grote mijnbedrijven aangespoord worden om te investeren. 

Geen nieuwe dominosteen

Generaal Tarka denkt niet dat Niger de volgende dominosteen is die zal vallen onder het geweld van de jihadisten. "Wij hebben een solide, democratisch regime met macht voor de president, maar ook voor het parlement. Toen de jihadisten optrokken vanuit Libië hadden ze zich hier kunnen nestelen, want Niger is een buurland en Mali niet. Maar ze hebben het niet gedaan omdat wij hier een soort van weerbaarheid hebben, met een geloofwaardig bestuur, met verkiezingen en een president, Mohammed Bazoum, die een politiek project heeft. Als lid van de Arabische minderheid probeert hij de bevolkingsgroepen bij elkaar te krijgen. Dus kom maar af met bedrijven en toeristen. We are open for business”, zegt hij nog lachend. 

2023-06-02T12:04:52Z dg43tfdfdgfd